donderdag 24 december 2009

woensdag 16 december 2009

Stalingrad















Prominent staat in de header van mijn blog dat het gaat over Rusland, boeken, ICT, Web 2.0, Geschiedenis, Architectuur, Kunst (liefs gecombineerd) en ik besef mij zo nu en dan dat een aantal van die trefwoorden er bekaaid vanaf komen in mijn posts. Neem nu Rusland, da's al weer ruim 4 maanden geleden dat ik voor het laatst daarover geblogd heb. Over de Rode Heuvel in Kemerovo.

Kortom tijd om dat hiaat weer eens te vullen, uiteraard 'liefst gecombineerd'. Dus in de categorieën Rusland & Geschiedenis een verwijzing naar een van mijn meest favoriete leveranciers van 'Berichten uit het Oosten': English яussia. Met een fraaie fotoserie uit 1947 van Amerikaanse journalisten/fotografen uit Stalingrad één van de 12 город-герой (heldensteden plus één fort). De Koude Oorlog was nog niet volledig op dreef en van uitwisseling van personen en (wellicht) ideeen was nog sprake.

De stad zelf staat nog op mijn Todo-list. Na Leningrad, Odessa, Kiev, Moskou, Fort Brest en Minsk zou 't mijn zevende герой-locatie zijn. Maar ja, 't is al weer dik twee jaar geleden dat ik (Wit-)Rusland aandeed, de reizen naar 't Oosten zijn een beetje in het klad gekomen. Hoewel ik inmiddels plannen aan het smeden ben om voorjaar 2011 Kaliningrad aan te doen.




donderdag 10 december 2009

#DISH09 dag 2

De tweede dag van DISH09 begon wederom met een sterke keynote. Net als op 9 december startte een Amerikaan, Josh Greenberg (Director of Digital Strategy and Scholarship) van de New York Public Library. Een bibliotheek die als een ´paraplu-instelling´ opereert met meerdere doelen en op meerdere locaties in New York.





















En ondanks de vele locaties ziet de bibliotheek zich geconfronteerd met teruglopend, fysiek bezoek, fysieke aanvragen. Klopt het model nog wel wat er
altijd gehanteerd is voor bibliotheken? Wellicht niet meer, en is het meer en meer aan het verschuiven van fysiek naar digitaal. Maar ook daar doemen problemen op want
Digitaal op onze websites is niet per se beschikbaar en bruikbaar voor die bezoekers.
We moeten als bibliotheek, als erfgoedinstelling meer voor Google leren schrijven. Een effectieve wijze om zo te schrijven is bloggen. Op overtuigende wijze illustreert Greenberg hoe het bloggen door NYPL medewerkers een enorm bereik heeft. Hoe het als een soort sneeuwbal voor de NYPL (wat overigens een forse instelling is) zonder enige noemenswaardige PR (het bevindt zich nog in de pilotfase) 1000.000 extra bezoekers kan genereren.

Daar moeten we wel ons best voor doen. We moeten samenwerken, cross-refereren, elders op een zeepkist klimmen en ons daar verkopen. En zo krijg je soms op de meest wonderlijke routes nieuwe bezoekers.

De tools, de techniek die we daar voor gebruiken, da´s het makkelijke. Beleid en training, dat is het lastige houd dat in je achterhoofd.

Andrew Payne (Head of Education & Outreach) van The National Archives hield een inspirerend, enthousiast betoog over het belang van archieven, de lol plus de sensatie die je beleeft bij onderzoek en het belang van context. Zoals een van zijn vele, fraaie oneliners:
Archives have the power to ¨Wow!¨
Technologie zorgt en helpt voor toegang en verbindtenis maar vergeet niet dat het altijd om historisch onderzoek gaat. Wanneer scholieren onderzoek doen bijvoorbeeld naar de rol van Stalingrad in de Tweede Wereldoorlog kunnen en moeten zij die bronnen bekijken en aan elkaar knopen. Prikkel ze, kauw het niet voor en ze zullen het zelf gaan ontdekken betoogt hij met zijn:
Box of Sources

´s Middags waren er binnen de paneldiscussie The Participation Gap een tweetal interessante presentaties van Luud de Brouwer en Hilde Smeters. De (veronderstelde) kloof tussen de meerderheid van niet participerende gebruikers en een minderheid die wel reageert, deel neemt, verrijkt etcetera... Hoe overbruggen wij die?

Smeters stelt dat we die kloof niet zo zwart wit moeten zien, meer grijs. Er zijn verschillende type bezoekers, gebruikers met elk hun eigen rol.
  • Stranger
  • Lurker
  • Participant
  • Evangelist/Brand Ambassador









En dat is goed zo, iedereen participeert (wellicht is interactie in sommige gevallen een beter woord) op zijn eigen wijze.

Luud stelde het zelfs nog wat controversieler. Wellicht dat er een kloof is maar moeten we die wel willen dichten? Als instellingen kunnen we een enorme groep geemanciepeerde participanten (in aantallen fysiek) absoluut niet aan. Daarnaast hebben we vanuit de kennis van de medewerkers, kwalitatief en kwantitatief nog te weinig in huis om een plotselinge toename aan participatie en interactie te kunnen bolwerken. Prikkelende gedachte, laten we vooralsnog The Participation Gap koesteren?

woensdag 9 december 2009

#DISH09 dag 1

De DEN conferentie die de afgelopen vijf jaar (jaarlijks) met veel succes is gehouden is dit jaar getransformeerd tot DISH, een tweejaarlijkse digitaal erfgoedconferentie in ´t Engels. Dat laatste is niet zo heel verrassend, meer en meer sprekers in de afgelopen jaren waren Engelstalig danwel -sprekend. De bezoekers werden internationaler en diverser, de bezoekersaantallen groter.
















DISH2009 trapte vandaag sterk af met Susan Chun en haar enthousiaste en goed onderbouwde verhaal over de kracht van het laten taggen van je materiaal door gebruikers. Om zodoende het semantisch gat te (kunnen) dichten dat is onstaan tussen de professional en de gebruiker, de bezoeker. Via www.steve.museum, een van de projecten waar zij in participeert, worden Open Source softwaretools aangeboden waarmee er getagged kan worden (The Steve Tagger) en waarmee tags geanalyseerd kunnen worden (Steve Term Review).














Het verhaal wat mij hierna bijzonder aansprak was dat van Lorna Richardson tijdens de sessie User Participation. Wat zij voor het Thames Discovery Programme heeft gerealiseerd is het aan elkaar knopen van een fysiek archeologieproject rond de Thames met vrijwilligers én een sociaal online netwerk. Dat is ook nog eens gebeurt met betrekkelijk weinig middelen en in mijn ogen een geweldig resultaat. Communities zijn wat dat aangaat natuurlijk ook niet enkel voorbehouden aan het digitale domein. Fysiek en digitaal loopt meer en meer door elkaar heen en versterkt elkaar. De vrijwilligers heten overigens FROG´s die bij hun (online) werkzaamheden gebruik maken van de Archeological Recording Kit een webbased toolkit.

Tot slot werd de dag afgesloten met een presentatie van Alex Osterwalder over businessmodellen. Dat was - voor mij althans - goeddeels nieuwe materie maar absoluut enthousiast, inspirerend en interactief gebracht.
Het grootste probleem van de nieuwe, digitale ontwikkelingen is dat oude businessmodellen niet goed meer lijken te werken aldus Osterwalder. Het is tijd om helemaal opnieuw te beginnen: Unlearn & Reboot. Hij heeft hiervoor het zogenaamde Canvas model ontwikkeld waarin een businessmodel is opgeknipt in 9 bouwstenen.











Zelf heeft hij deze nieuwe manier van werken, van ´verdienen´ in praktijk gebracht met het (gezamelijk) schrijven van het boek Business Model Generation. Daarnaast wist hij zijn model goed uit te leggen aan de hand van het Traditionele Circus versus Cirque du Soleil.

Ook de collega´s konden een klein beetje meekrijgen wat er zoal gebeurde op de conferentie. De twitterende conferentiegangers markeerden hun tweets met de hashtags #dish09 en #na waarmee ze uit de twitterbrei werden opgevist om op het intranet getoond te worden.

maandag 7 december 2009

LEGO-Mashups: CubeDude Elvis

CubeDude Elvis
CubeDude Elvis,
originally uploaded by MacLane.

Op Flickr kan je een aantal geweldige fotoseries zien rondom Mashups. Zo zijn er prachtige series rondom het zogenaamde Sleevefacing. Dat zijn mensen die een platenhoes laten opgaan in de rest van een lichaam (of de omgeving). Of Looking into the past waarbij oude foto's worden ingepast in de hedendaagse situatie.

Een van mijn andere favorieten zijn de LEGO-reconstrueurs die allerhande personen, karakters, nieuwsitems, historische gebeurteniseen nabouwen met behulp van die kleine plastic steentjes. Het resultaat wordt vervolgens gefotografeerd en (bijvoorbeeld) op Flickr gezet.


zondag 22 november 2009

Pixlr








Afgelopen week bezochten de CIO´s van het Rijk de 2.0 Webexpo in New York. In het kielzog hiervan bevonden zich ook een aantal collega´s van het Nationaal Archief. Via de hashtag van een van die collega´s stuitte ik - digitaal - op deze studiereis, en een - voor de reis aangemaakte - Expo-community op Ning (pas toegang nadat je jezelf hebt ´uitgenodigd´). Hierop kon ik de belevenissen van de expo-gangers in tekst, beeld en geluid vernemen en bovenal de door hen opgedane (nieuwe) kennis en inspiratie .



















Die Ning bleek een aardige gevarieerde mix aan bijdragen te bevatten, temeer het kennisniveau van de deelnemers plus de bijdragende ´achterblijvers´ zeer uiteen liep. Da´s over het algemeen ook een waardevolle mix omdat je enerzijds hierdoor (verder) de diepte, de inhoud wordt ingesleept. Anderzijds wordt duidelijk dat lang niet alles voor iedereen gesneden koek is, goed om met beide benen op de grond te blijven staan.

En soms, soms kom je via zo´n community domweg hele handige, praktische tips tegen zoals Pixlr, een online gratis variant van Photoshop.

donderdag 19 november 2009

Banksy

Altijd cool! Banksy...

zondag 15 november 2009

RSS

Juni 2009 verklaarde ik RSS dood, gekscherend uiteraard maar met ´n kern van waarheid. RSS als webfeedformaat werkt uiteraard nog steeds prima, uitstekend zelfs. Alleen zie ik het meer en meer toegepast worden in ´zakelijk´ gebruik... Voor individueel gebruik zie je de verspreiding en vooral het tot je nemen van nieuws - voorheen via RSS - verschuiven naar een site als Twitter.




























En toch is RSS de afgelopen tijd bij mij weer bezig aan een voorzichtige opmars, heel specifiek via de Google Reader op mijn N73. De reden is heel simpel, een niet te stuiten behoefte ´alle´ #23-dingenblogs te lezen. En via RSS met name de voordelen van..:

Een webfeed is een alternatieve, versimpelde weergave van online inhoud. Het is de meest gebruikte vorm van websyndicatie.

...Zorgen ervoor dat ik snel, en efficiënt (zonder opmaak, uitlijning en de rest van de ´data-slurpende´ widgets van een blog) een bericht kan doornemen.

Zodoende neem ik aan ´t begin en einde van de dag in de trein even de tijd om de nieuwe posts door te nemen van de tweede groep #23-dingers, de coaches en zo nu en dan een nieuw bericht uit de pilotgroep. En tussendoor, overdag, komen nieuwe bijdragen gewoon aan de linkerzijde van mijn browser binnen via een RSS op deze link .

Hoe Archiveer ik miljoenen websites tegelijkertijd?

Hier volgt een ingezonden mededeling ;-)




















Archief 2.0 speel-en-deelsessie: Hoe archiveer je miljoenen websites tegelijk?
Kortgeleden trok de Amerikaanse internetgigant Yahoo! de stekker uit Geocities en miljoenen homepages wereldwijd gingen op zwart. Geocities was een van de eerste mogelijkheden voor gewone mensen om een eigen website te starten. Web 2.0 gaat over de consument als producent en dus is de doodsteek voor Geocities voor Archief 2.0 aanleiding om een praktijkgerichte speel-en-deelsessie te organiseren over websitearchivering. Want hoe archiveer je eigenlijk miljoenen websites tegelijk?

Datum en tijd

Maandag 7 december 2009, 10.00-12.00 uur

Locatie
Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), 's-Hertogenbosch (routebeschrijving)

Programma
10.00 uur - Ontvangst

10.15 uur - Chido Houbraken: Nut en noodzaak van web(site)archivering: een inleiding

10.30 uur - Jacques Mattheij: Geocities: hoe red je miljoenen websites tegelijk? En waarom?
11.00 uur - Ingmar Koch: Archief 2.0 archiveren

11.30 uur - Vragen en discussie

12.00 uur - Einde

Deelnemen?

Stuur een e-mail naar archief20@gmail.com. Deelname kost 2 euro, te betalen op de dag zelf.

Samenvattingen presentaties

Nut en noodzaak van web(site)archivering: een inleiding

Het belang van websitearchivering is zo zoetjes aan wel doorgedrongen tot de archiefwereld. Maar weten we ook wat we willen bewaren? En waarom? En tegen welke problemen lopen we aan? En heel actueel: is er een verschil in acquisitie- en bewaarstrategie tussen Web 1.0 en Web 2.0?

Geocities: hoe red je miljoenen websites tegelijk? En waarom?

In oktober 2009 trok eigenaar Yahoo! de stekker uit Geocities. Miljoenen websites gingen op zwart. Geocities was een van de eerste (gratis) mogelijkheden voor het grote publiek om zich als "producent" op het web te begeven. Daarmee is het een interessante bron voor het beschrijven van de geschiedenis van het web geworden. Jacques Mattheij vond dit belangrijk genoeg om op eigen houtje te proberen de collectie Geocities-websites voor het nageslacht te bewaren en toegankelijk te maken via de site Reocities.com. In zijn presentatie deelt hij zijn mening en ervaringen met ons.
Archief 2.0 archiveren

Omdat natuurlijk ook voor de Archief 2.0-community 'practice what you preach' geldt, heeft Ingmar Koch een paar maanden geleden geprobeerd heel www.archief20.org te bewaren. Niet zomaar een website, maar een compleet sociaal netwerk dus! Dat bleek meer voeten in de aarde te hebben dan hij vantevoren bedacht had. In zijn presentatie deelt Ingmar niet alleen de resultaten van enkele nachten downloaden met ons, maar vertelt hij ook welke problemen en beperkingen de huidige manier van bewaren met zich meebrengt.

Meer informatie over de achtergrond van deze speel-en-deelsessie? Volg de discussie op Archief 2.0

Meer informatie over Archief 2.0? Kijk op www.archief20.org

donderdag 12 november 2009

Screencast

Veel van de tips en trucs die - naast de dingen - zo nu en dan worden geplaats op 23-archiefdingen zijn voorzien van een screencast. Da's niets meer dan de bewegend beeld en geluidsvariant van een screenshot. Via Jing bijvoorbeeld kan je een account aanmaken waarmee je gratis screencasts kan maken van mazimaal 5 minuten.

Tijdens de startbijeenkomst van de tweede groep 23-nationaalarchiefdingen heb ik een presentatie gehouden over 't belang van zorgvuldig omgaan met gebruikersnamen en wachtwoorden. Ook omdat tijdens de cursus bij verschillende programma's en toepassingen vele, vele accounts moeten worden aangemaakt. Goed om daarvoor wat tips van de hand te doen hoe nu op een slimme manier al die gebruikersnamen en wachtwoorden te onthouden.

dinsdag 10 november 2009

Val van het IJzeren Gordijn

Omdat de Val van het IJzeren gordijn inderdaad iets meer is dan enkel de val van de Berlijnse Muur



















Deze foto uit een prachtige set van Peter Turnley.

woensdag 4 november 2009

We zijn weer begonnen... #1 - #2 - #3

Afgelopen maandag is de tweede groep collega's van het Nationaal Archief begonnen met hun #23-archiefdingen. Deze keer ga ik met vijf nieuwe bloggers aan de slag, hieronder de Feeds van deze groep.




dinsdag 27 oktober 2009

#23ad (voor & na)

Voor:


















Na:




















En wat valt op? Inderdaad, dezelfde blouse!

Gisteren was de afsluitende bijeenkomst van de Pilot #23 archiefdingen bij het Nationaal Archief. Van de 27 deelnemers hebben gisteren er gisteren 20 het certificaat in handen gekregen.

Vooralsnog een score van bijna 75% maar belangrijker lijkt mij de omslag die gedurende de afgelopen maanden heeft plaatsgevonden bij de deelnemers en coaches. Het beeld, hun beeld op web 2.0 is veranderd. Gechargeerd zou je kunnen stellen van sceptisch afwijzend naar omarmend met de nodige scepsis. De afsluitende bijeenkomst bewees dit ook met een (Wiki) opdracht waarin we in groepjes van vier een #23 archiefding voor intern gebruik- en extern gebruik moesten bedenken. De ideeën en voorbeelden vlogen er bij iedereen uit.

Maandag aanstaande start de tweede groep binnen het Nationaal Archief. Niet als een pilotproject maar als een reguliere cursus. Meer dan 40 collega's zullen zich de komende weken gaan vastbijten in hun #23 archiefdingen.

Op basis van de pilot zal er wat geschaafd, herschreven en zelfs geschrapt (en vervolgens weer aangevuld) worden in de huidige 23 archiefdingen.

Ding #15 wordt geschrapt en vervangen door een kaart-ding en ding #20 wordt geschrapt om te worden vervangen door een mobile-device ding. Archivarissen blijken minder met geluid en muziek te hebben... De slechte geluidskwaliteit van de muziek via - bijvoorbeeld - de pc-speakers maken de beleving van bijvoorbeeld ding #20 toch niet optimaal is...

vrijdag 23 oktober 2009

Plaatjes Barcode

Tijdens het bezoek van het webteam van de Peace Palace Library deze week aan de bibliotheek van het Nationaal Archief stuitten we tijdens het gesprek ook nog even op de ´plaatjes-barcode´.
























Wil je het plaatje begrijpen...? Klik hier, mits telefoon en abonnement het ondersteund.

woensdag 21 oktober 2009

Internet Bus Project




















Door mijn baan, de vele internetaansluitingen in Nederland en de alomtegenwoordigheid van netwerk en content in onze dagelijks leven, door nog eens extra met de neus op de feiten en vooral mogelijkeden te worden gewezen door bijvoorbeeld deelname aan #23-archiefdingen... .

..Verlies je wel eens uit het oog hoe bijzonder die ontwikkelingen van - met name - de laatste 10 jaar zijn geweest en dat er misschien nog wel een hele hoop plekken op deze wereld zijn waar dat allemaal nog niet zo vanzelfsprekend is.

Google springt hier bijvoorbeeld in India op in met het Internet Bus Project.

The Internet Bus Project is an attempt to educate people about what the Internet
is, and how it may be beneficial to their lives, by taking the Internet
experience to them through a customised Internet-enabled bus, which will travel
to several towns and cities across India.

dinsdag 20 oktober 2009

Tory-kaart van de wereld

Momenteel ben ik Eiland tussen de oren: het Verenigd Koninkrijk archter de schermen van Hans Steketee aan het lezen. Hoewel ik nog maar net begonnen ben is het al groot vermaak, herkenbare Britse rituelen in het hoofdstuk Eat Your Tea. Waarin inderdaad de Britse theemanie aan bod komt of de hang naar ordening en lijstjes. Een van de meest hilarische voorbeelden tot op heden is de wereld - in de jaren '80- bezien uit Tory-perspectief






















Gevat in een kaart. Prachtig is ook de legenda van het exemplaar.


























zondag 11 oktober 2009

#23 Fin

Dat was ´m, #23 archiefdingen zit er voor mij op.
















Op dinsdag 26 mei trapten we af met ding één, twee en drie en bijna vijf maanden later zijn we klaar. Hoewel, klaar? Dit was - voor het Nationaal Archief - een pilot voor zo´n 30 collega´s, coaches en deelnemers. En na een feestelijke afsluiting op 26 oktober aanstaande starten we met de volgende club collega´s en hun 23-archiefdingen. Uiteindelijk moet iedereen, elke medewerker van het Nationaal Archief ´t programma doorlopen hebben.



















En dat gegeven is - denk ik - een pittige opgave. Voor de pilot is een doorsnede genomen van de sectoren, afdelingen en collega´s, uiteraard met diegenen die wel voor deze pilot te porren waren. Was de digitale basiskennis - die je toch echt wel nodig hebt voor de verschillende #dingen - nog niet op peil, dan zou het enthousiasme dit toch zeker moeten compenseren. Ik ben erg benieuwd hoe die balans zal uitslaan bij de nieuwe groepen?

Desalniettemin denk ik dat voor een groot aantal medewerkers in ´t archief ´t programma een enorme aanrader en - na het doorlopen te hebben - aanwinst is. Voor mij persoonlijk waren het maken van filmpjes (#ding 16) en LibraryThing (#ding18) hoogtepunten maar meer nog koester ik de gedragsverandering die het doorlopen van de dingen teweeg kan brengen. De wereld om ons heen veranderd, internetgebruik veranderd, archiefgebruik veranderd. Genoeg redenen om te veranderen.
































Collega´s die nauw betrokken zijn bij het wel en wee van de huidige website willen de komende tijd gaan experimenteren met het openen van een chatbox.



En aanstaande maandag ga ik praten met de bibliothecaris over de mogelijke toepassing van LibraryThing. Dat lijken de eerste spinn-offs van vijf maanden bloggen over weblogs, RSS, webcare, foto´s, mash-ups, online kantoortoepassingen, social bookmarking, wiki´s, twitter, chatten, podcasts, YouTube, genealogie 2.0, LibraryThing, sociale netwerken, online muziek, footnote & Archief 2.0. Ik ben benieuwd, erg nieuwsgierig wat het allemaal teweeg gaat brengen bij de volgende groepen #23-dingers.

Ik ben klaar, op naar de volgende groep!

zondag 4 oktober 2009

#22 Archief 2.0

Met 2.0 ontwikkelingen binnen zo ongeveer het hele spectrum van het Internet was het bijna onvermijdelijk dat dit vroeg of laat zou doorsijpelen naar ´t archiefwereldje.

Wegbereiders hierin waren en zijn met name de Brabanders, ´t BHIC en het Regionaal Archief Tilburg. Zij zijn (in de persoon van Christian van der Ven en Luud de Brouwer) er immer snel bij met het toepassen van nieuwe technieken en technologie.



















Maar bovenal ook in het nadenken hierover, het presenteren en uitleggen (blogs) wat een enorme mogelijkheden dit allemaal zou kunnen bieden (voor archieven), deels op persoonlijke titel maar ook namens hun archiefinstelling.

Vanuit deze hoek is ook Archief 2.0 gelanceerd. Een community voor en door archivarissen, archiefmedewerkers en archieven om te praten, te presenteren te initiëren en vooral te discussiëren over al die nieuwe - wat vaag gedefinieerd als - 2.0 ontwikkelingen. En da´s breed en veel omvattend maar vooral erg leuk en uitdagend omdat je ziet dat meer en meer collega´s geïnteresseerd zijn in die ontwikkelingen en daar bijna ook altijd een goede mening over hebben.

Ruggegraat van de community is naar mijn mening - nog steeds - het Manifest voor de Archivaris 2.0 door Christian van der Ven oktober 2007 geplaatst.







* Ik erken dat het universum van de informatiecultuur snel verandert en dat archiefdiensten positief moeten reageren op deze veranderingen om bronnen en diensten aan te bieden die gebruikers willen en nodig hebben.

* Ik stel mezelf op de hoogte van de informatiecultuur van mijn gebruikers en zoek naar manieren om wat ik leer te incorporeren in de diensten die mijn archiefdienst aanbiedt.

* Ik ga kritiek op mijn archiefdienst niet uit de weg, maar houd een open blik op zijn positie en maak een eerlijke inschatting ten aanzien van wat bereikt kan worden.

* Ik neem actief deel aan het positief ontwikkelen van mijn archiefdienst.

* Ik erken dat archiefdiensten langzaam veranderen en werk samen met mijn collega's om sneller te reageren op verandering.

* Ik durf te pleiten voor nieuwe diensten en nieuwe manieren om diensten aan te bieden, ook al bieden sommige van mijn collega's weerstand.

* Ik geniet van de opwinding en het plezier van positieve verandering en draag dit uit naar collega's en gebruikers.

* Ik laat bestaande praktijken los als er een betere manier komt om dingen te doen, zelfs als deze bestaande praktijken ooit zo goed leken.

* Ik kies een experimentele benadering ten aanzien van verandering en ben bereid fouten te maken.

* Ik wacht niet tot iets perfect is voordat ik het vrijgeef en ik pas het aan op basis van reacties van gebruikers.

* Ik ben niet bang voor Google of soortgelijke diensten, maar zet deze diensten in ten voordele van gebruikers, terwijl ik ook excellente diensten lever die gebruikers nodig hebben.

* Ik vermijd dat gebruikers eerst thuis moeten raken in de terminologie en systematiek van de archivaris, maar geef diensten zo vorm dat die een weerspiegeling zijn van voorkeuren en verwachtingen van gebruikers.

* Ik ben bereid om naar plaatsen te gaan waar gebruikers zijn, zowel online als fysiek, om mijn beroep uit te oefenen.

* Ik ontwikkel open websites die het gebruikers mogelijk maken om samen met archivarissen inhoud te leveren, om daarmee hun leerervaring te verbeteren en hulp te bieden aan medegebruikers.

* Ik lobby voor open toegangen die gepersonaliseerde, interactieve mogelijkheden bieden die gebruikers verwachten in online informatieomgevingen.

* Ik moedig professioneel bloggen in mijn archiefdienst aan.

* Ik bevestig, door mijn acties, de vitale en relevante taak van archivarissen in iedere toekomstige vorm van informatiecultuur.
Prachtig toch! En dat vinden er meerderen met ons, inmiddels bijna 400 leden meldde de community mij afgelopen weekeinde per nieuwsbrief.




Da´s toch erg 1.0, zo´n nieuwsbrief, zou je kunnen denken? Maar da´s juist het goede van Archief 2.0. Naast het omarmen van een nieuwe informatiecultuur en daar naar handelen, is er vanuit de community ook ruimte voor oude, effectieve manieren van informatieoverdracht. Zo was er 27 oktober 2008 een studiedag: Over verandering gesproken. Is er een heuse merchandise met mokken, shirts, buttons en pennen opgezet. En tot slot zou #23-archiefdingen niet zonder Archief 2.0 tot stand kunnen zijn gekomen.

Waar het om gaat bij Archief 2.0 schrijft Christian van der Ven in #22 is dat het:
... een term [is] die gebruikt wordt om een bepaald bewustzijn van de (digitale) veranderingen om ons heen waar te nemen en daar ook actief in mee te willen gaan. Een gedragsverandering dus!
Die gedragsverandering lijkt langzaam plaats te vinden in het archiefwereldje, mede dankzij Archief 2.0. Hulde!

donderdag 1 oktober 2009

#21 Footnote, een sociaal archiefnetwerk

Ik raakte wat in verwarring al verticaal lezend van de titel bij #21 naar de rest van het artikel want Footnote, ja dat kende ik wel... Een slimme, handige 2.0 site van Amerikaanse hand en dus naast intuïtief zoeken voorzien van een slim businessmodel. In het zoeken en tonen loopt de site en de content een flink eind met je op, word je even lekker gemaakt...

















Maar moet voor het echte werk uiteindelijk betaald worden. Het is vrij on-Nederlands om archieven, collecties (die immers met publiek geld zijn gefinancierd) al te zeer (voor commerciële tarieven) te vermarkten maar desalniettemin aardig om het af en toe in herinnering te brengen.

Maar Footnote kwam - ondanks dat ik er naar zocht middels CTRL+F - in de rest van de #23 archiefdingen-artikel niet meer voor. Dat ging vooral over bibliotheken en hun pogingen met 2.0 techniek nieuwe gebruikers te lokken en te verleiden eigen waarden, waardering, content, verwijzingen, verknopingen, verbindingen toe te voegen. En dat is geweldig hoewel ik er een kortstondig déjà vu (#18) moment bij had.

Archieven - als geheel - lijken wat dat betreft nog niet zo ver. Een tweetal - integrale - initiatieven, het afgelopen jaar geïnitieerd vanuit de Taskforce Archieven vallen op. Namelijk de Transcriptie-module en de Commentaar/Tagging-module. Doel van de modules zou zijn dat ze generiek ingezet kunnen worden bij verschillende archiefwebsites. Massaal is dit nog niet gebeurt en er zal ook nog wel wat aan gesleuteld mogen worden wil dit uiteindelijk gaan gebeuren maar het idee erachter en verdere ontwikkeling ervan juich ik van harte toe!











De grote uitdaging voor de archieven de komende periode zal zijn hoe we, mede geïnspireerd op fantastische initiatieven als WorldCat met personalisatie
, widgets, Api´s en Applets - of simpelweg hoe ver je moet reizen voor een boek - onze collectie vele malen beter weten aan te bieden, te delen en uit te baten dan we nu doen. Te starten met NA4all, uiteraard met NA4all.













Update 4 oktober 2009: Ik bleek inderdaad geblogd te hebben over een ´foutieve´ dingen-tekst. Per abuis stond er een tekst van ding #21 van #23-dingen voor bibliotheken)op de #23-dingen voor archieven. Dit is inmiddels aangepast.

zondag 20 september 2009

#20 Muziek Online beluisteren

Tsja... muziek, online luisteren. Dat doe ik bij tijd en wijlen, begonnen met
Pandora totdat deze in Nederland uit ´de lucht´ ging.















Jammer, door dan naar Last.fm totdat daar begin 2009 werd aangekondigd dat er betaald moest gaan worden voor het luisteren naar de muziek.















Het aardige van zowel Pandora als Last.fm is dat ze associaties maken op basis van de voorkeuren en keuzes van de gebruikers. Een soortgelijk principe kende ik al langer in een wat archaïscher vorm (stand-alone pc, muis en toetsenbordje) in de hal van de Centrale Discotheek Rotterdam, het programma staat inmiddels ook op hun website.

Maar op de een of andere wijze blijft het enkel bij luisteren, vind ik muziek luisteren leuk maar kan het community gedeelte mij gestolen worden. Het delen van muziek vind bij mij vooral plaats in real-life en daarbij ben ik vooral de ontvangende partij in plaats van de zendende. Mijn muziekadvies krijg ik vooral van vriend @TAG000 die de bandjes spot (met name de luisterpaal), de (hoe ouderwets) cd-tjes brand en de concerten boekt. En dat laat ik mij allemaal tevreden aanleunen.

Overigens is het laatste programma - voor deze vermoedelijk ook weer uit de lucht (zie reacties) gaat - van welke diensten ik gebruik maak: Spotify. Tamelijk recht-toe-recht-aan radio op ´t streaming element na.

zondag 13 september 2009

#19 Sociale Netwerken

Sociale Netwerken, ja graag!



















De voorspelling en belofte van internet halverwege jaren negentig, na de introductie van het WWW en permanente inbelverbindingen in Nederland, was dat het grenzen zou beslechten en dat de hele wereld binnen ons handbereik zou brengen. En in zekere zin is dat natuurlijk ook zo... Alleen gaat het voorbij aan de wijze waarop we zelf in het leven staan. Want willen wij wel ál die informatie tot ons laten komen? En kunnen we zoveel input aan?



















En dus was het een zegen dat een deel van het internet zich van onderaf, als het ware organisch wist af te kaderen, te organiseren te rangschikken rond onderwerpen, hobby's, interesses. Niet zo zeer de hele wereld bleek binnen handbereik maar de hele wereld binnen één onderwerp, binnen je eigen interesse dat was al heel wat.

En zo ontstonden in Nederland als eerste de startpagina´s, internet gegroepeerd rondom een onderwerp. Maar nog beter dan startpagina´s was de opkomst van sociale netwerksites waarbij de component onderwerp gecombineerd werd met de component netwerk.

De grootste aanjager hierin de afgelopen jaren waren vriendensites zoals hyves - waar ik zelf ook op zit -, netlog of facebook waarbij het netwerk an sich het onderwerp was. Zo heb ik, evenals zovele Nederlanders, mij de afgelopen jaren suf genetwerkt. Eerst als een verlengde van mijn ´real life´ netwerk, vrienden en familie maar al snel ook als een manier om oude vrienden en klasgenoten te vinden (tot ik natuurlijk lid werd van Schoolbank.nl)

In het kielzog van de vriendensites zag je ook meer en meer sociale netwerksites ontstaan rondom onderwerpen. Sommigen breed van opzet zoals LinkedIn waarbij werk, cv´s en netwerken (letterlijk) aan elkaar worden geknoopt. Anderen zeer specifiek zoals er rondom het thema archieven en ´nieuwe techniek´ de netwerksite Archief 2.0 is opgericht. Deze is gemaakt met de software Ning waarmee je werkelijk rondom elk onderwerp een sociale netwerksite in een handomdraai kan opzetten.


















Bovendien nemen verschillende sites meer en meer ´sociale´ technieken op in hun opzet. De één meer geavanceerd dan de ander maar de component netwerk c.q. vrienden is altijd in meer of mindere mate aanwezig. Goed ook om te horen dat tijdens de ontwikkeling van de nieuwe site van het Nationaal Archief, NA4all communityvorming en deelname aan communities een belangrijk onderdeel is.

Wat dat betreft, vrij naar ¨O BROTHER WHERE ART THOU¨
I don't think we've heard the last of Online Communities.

vrijdag 4 september 2009

#17 Genealogie

Zelf heb ik niet zo veel met genealogie. Gekscherend zeg ik wel eens dat ik daar na mijn pensioen wel eens over buig, mocht het nog nodig zijn. Immers aan beide kanten van de familie is al het nodige werk verricht. Bovendien, wat valt er nog te onderzoeken? Mijn vaders kant stamt af uit een geslacht van keuterboeren net ten zuiden van Deventer (uiteindelijk weggesaneerd begin jaren ´60). Terwijl mijn moeder uit een Deventer arbeidersgezin afkomstig was dat één generatie daarvoor - inderdaad - ook enkel uit keuterboeren bestond, net ten noorden van Deventer welke tijdens de crisis voorafgaand aan WO2 het bedrijf eraan moesten geven.























bron: http://entoen.nu/crisisjaren

Grappig is dat ik de afgelopen zeven jaren in meer of mindere mate betrokken ben geweest met Genealogie, via de aanbodzijde. Tussen 2002 en 2007 bij het Gemeentearchief Rotterdam werkte ik op een afdeling die als primair doel had het beschikbaar stellen van digitale bronnen - DTB´s, BS & Notariële Archieven - via internet. Ook bij het Nationaal Archief ben ik betrokken bij het beschikbaar stellen van persoonsinformatie, bestanden interessant voor stamboomonderzoekers. Zij het dat de directe link met genealogie wat minder is dan in Rotterdam.

In Rotterdam merkte ik, ook door het directe contact met de gebruikers, dan ook hoe dit soort onderzoek leeft. Archieven, Studiezalen leunen qua bezoekers(aantallen) (naar mijn inschatting) voor 60% op genealogen. Het online bezoek doet hier niet voor onder. De Rotterdamse Digitale Stamboom was qua bezoekers een goudmijn, plezierig ook om deze aantallen door te geven aan de gemeentelijke financiers die je uiteindelijk ook afrekenen op relevantie, op bezoekersaantallen.

Voor genealogen, merkte ik, was de beschikbaarheid van gegevens, de hoeveel aan materiaal, bronnen en de correctheid van de gegevens essentieel. Een van mijn eerste vermeldingen op internet is dan ook een van een Genealogische Google Group, waar mijn reactie op ´t disfunctioneren van de site werd gedeeld met de leden.














Wat dat betreft hebben archieven goud in handen. Ik heb het ´vermoeden´ dat genealogie een blijvertje is en dat het bij uitstek een toepassing is die zich leent voor online, community-achtige toepassingen. De praktijk wijst dit natuurlijk ook uit met de vele sites, fora, databases en bovenal actieve online gebruikers. Ik denk dat de stelling dat genealogen de early adopters zijn van het inzetten van internet en online tools bij het verwerken van historische informatie.

Groot nadeel vooralsnog vind ik de versnippering van de online gegevens. Er zijn een aantal grote databases zoals Genlias en de Digitale Stamboom (plus in mindere mate ISIS). En er zijn tal van kleinere, vaak lokaal geörienteerde databases. Tot op heden ontbrak het grotere plaatje voor Nederland op een initiatief als TOP (voorheen lastig te vinden bijvoorbeeld via Google) na.

Goed nieuws dan ook om te weten dat er de afgelopen maanden hard gewerkt wordt vanuit de verschillende databases en initiatieven om te komen tot één overkoepelende landelijke database, site c.q. portal. Helaas heb ik er nog geen link over kunnen vinden maar vanuit Rotterdam en Den Haag weet ik van collega´s dat de gesprekken en het ontwerpen gaande is.

#18 Boeken

Lang zag ik er geen brood in, het documenteren van je boeken online. Ik had ze immers (hoofdzakelijk) thematisch al lang en breed op volgorde staan in mijn boekenkasten grofweg in vier clusters:
  • Rusland
  • Geschiedenis
  • Architectuur
  • Rotterdam


Tot ik enige weken mij toch maar eens aanmeldde. In eerste instantie via een gratis account welke tot 250 boeken gaat. Maar binnen 2 avondjes inkloppen dreigde ik daar al over heen te schieten waardoor ik mijn account maar geüpgrade naar een levenslange account (voor $25,-, dankzij de lage dollarkoers de waarde van een knaak en een kwatta).

Op de een of andere wijze raakte LibraryThing een snaar bij mij waardoor ik maar door en door bleef gaan met het invoeren van boeken en zonder enige twijfel betaalde voor het upgraden van mijn account. Iets wat ik nog nóóit heb gedaan bij 2.0 toepassingen.

En dat komt niet door het uiterlijk van de site welke ik vrij rommelig van opzet vind en wat oubollig qua layout. Of door de gebruiksvriendelijkheid van de applicatie zelf, met name bij het invoeren van boeken, die vind ik ook mager. Kan ik een Engels- of Duitstalig boek niet gelijk invoeren dan bestaat altijd de kans dat het exemplaar, de metadata hierover, alsnog in een van de andere 659 bibliotheken die ´meedoen´ aan LibraryThing kan staan. Alle 690 collecties bijvoorbeeld kan je helaas niet simultaan doorzoeken bij het invoeren. Ook het bewerken gaat het lang niet altijd soepel en intuïtief.

Maar wat geeft het, de boekenkast in de woonkamer staat er nu in, op een aantal boeken (vooral atlassen en rare buitenlandse exemplaren) na en ik sta te popelen om de boekenkast boven door te ploegen en in te voeren. Ik twijfel nog over de aanschaf van een barcodescanner via LibraryThing:





















Maar wellicht is dat een beetje ´over de top´, handmatig invoeren ging inmiddels ook behoorlijk vlot.

Aan het verkennen van alle functionaliteiten ben ik nog amper (op LibraryThing op m´n mobiele telefoon) toegekomen, de focus ligt vooralsnog op het invoeren van mijn boeken en vervolgens de juiste omslagen (voor zover die aanwezig zijn) selecteren en mijn eigen trefwoorden toe te kennen. Als klein voorproefje op al die functionaliteiten, de vrienden, de recensies, de lijstjes... heb ik de widget toegevoegd aan deze blogpost.

maandag 31 augustus 2009

#16 YouTube



Ding #16 was een mooie aanleiding om zelf eens aan de slag te gaan met het in elkaar knutselen van een filmpje. Toevallig was ik hier de afgelopen weken al een héél klein beetje mee aan de slag gegaan.

Al vrij snel ontdekte ik de kracht en het gemak van Windows Moviemaker. Wat een geweldig pakket is dat voor diegene betrekkelijk eenvoudig een filmpje in elkaar wil draaien. Een titel, tekstoverlappingen, muziek, draaien, ver-sepia-en, aftiteling. Met Moviemaker draai je er je hand amper meer voor om.

Wel loop je tegen een aantal problemen aan voor en tijdens het filmen. Zo houd ik mijn camera altijd rechtop waardoor fimpjes (per fragment) 90° moet draaien.

Voordat je daar al aan toe bent gekomen liep ik al tegen het probleem aan dat mijn telefoon films als MP4 opslaat, een formaat waar Moviemaker (tsja, Windows) niet heel veel mee kan. Zaak is dan de 'ruwe footage' in MP4 te converteren naar het voor Moviemaker begrijpelijke WMV of AVI. Dat converteren kan via een programmaatje dat je download, bijvoorbeeld ImTOO MPEG Encoder of via een online converter zoals Media Convert.

Daarnaast wil je een beetje film omlijsten met wat muziek. Heb je het merendeel van je MP3's van je speler verwijderd - zoals ik bij #15 reeds had gedaan - dan is je playlist vrij beperkt. Bovendien ben je ongetwijfeld bekend met bepaalde nummers, ideaal ter omlijsting van je filmpje, maar waar je nog niet **** mee gevonden wil worden. In dat geval is er iets als Filsh.net die je in staat stelt YouTube filmpjes via een externe site te rippen (op de seconde nauwkeurig) om de muziek vervolgens weer op te slaan als MP3.

Moeten we als archieven aan de slag met het aanbieden van bewegend beel- (en geluid)? Uiteraard, waarom niet? Niets leuker voor gebruikers om zich zo nu en dan te verpozen met fraaie, oude filmfragmenten. Niet voor niets doen programma's die hier op inhaken landelijk (Andere Tijden) of lokaal (Vergeten Verhalen) het uitstekend.

zondag 30 augustus 2009

#15 Podcast















Februari, maart dit jaar benaderde @petra1010 mij met de vraag om te tekenen voor één van de 23-archiefdingen:
Podcasting
nb. afgeschermd deel van 23-archiefdingen.nl
Tuurlijk, geen probleem ware ´t niet dat ik geen MP3-speler heb. Hoewel... Geen MP3-speler? Da´s natuurlijk een zwaktebod, want elke fatsoenlijke telefoon waaronder mijn N73 biedt de mogelijkheid om MP3´s af te spelen. Sterker nog, in een ver verleden had ik al eens een redelijke hoeveelheid MP3´s op mijn geheugenkaartje van de telefoon geladen met name om op vliegvelden en andere openbare plaatsen tijdens het reizen de muzak te verdrijven met eigen muziek. Inmiddels is het merendeel van die Mb´s opgeofferd aan ruimte voor foto´s die ik met het zelfde toestel schiet en die derhalve regelmatig strijd leveren om de beperkte ruimte van het geheugenkaartje (...waarna ik weer een aantal nummers of een album wis).

Punt is gewoon dat ik niet de dicipline heb om regelmatig web, bieb en cd-zaak af te speuren naar nieuwe muziek om die vervolgens om m´n speler te laden en dan ook nog eens op nog frequentere basis de doppen op m´n oren te zetten om al die muziek af te luisteren.

Daarnaast heb ik de mazzel met vrienden die mij zo nu en dan een gebrande selectie toeschuiven zoals @TAG000 voor wie muziek, de MP3-speler en het luisteren wel die plek inneemt. Hij is mijn muziekgeweten die me wijst op nieuwe, coole bands en artiesten op de luisterpaal van de VPRO of weet op tijd waar de concerten zijn en boekt dan ook nog ´ns de kaartjes.

Maar goed, terug naar het schrijven van dat ding. @Petra1010 was zo vriendelijk mij haar Nano te lenen, volgestopt met muziek.





















En hoewel we ´t beiden al vermoedden... blijkt onze muzieksmaak behoorlijk op een lijn en in elkaars verlengde te liggen. Waardoor ik ook nog op een aantal artiesten stuitte die ik altijd al eens had moeten (be)luisteren, maar nog nooit aan toe was gekomen. Ik schreef daar in mei, als opmaat naar de #23-archiefdingen al eens een post over.

Aan die andere post, want alle geschreven #dingen op 23-archiefdingen zijn natuurlijk ook blogposts, heb ik achteraf niet heel veel toe te voegen op (wellicht op één klein dingetje na). Ik denk dat voor archieven MP3 & Podcasts potentie hebben met name voor regionale- en stadarchieven die vaak een aanzienlijke collectie beeld- en geluidsmateriaal hebben. Niets fraaier dan de locale geschiedenis welke niet alleen geschreven is, maar ook in beeld en geluid aangeboden wordt.

En dan dat hele kleine dingetje..., tsja, streaming. Dé truc, of hét antwoord (...?) van de muziekindustrie op al dat illegaal uitwisselen van bestanden, van muziek. Op de Iphone lijkt de streaming radio definitief doorgebroken. Wanneer het NOS-journaal er een item over uitzend en de Volkskrant erover schrijft dan weet je ´t eigenlijk wel zeker:
Doorgebroken ;-), definitief

Rest de vraag, hoe kom ik ik toch aan die Spotify Invitation Token? nu ´t in ons land nog niet beschikbaar is.















Plus de gewetensvraag... Hoe heb ik streaming nu zo weten te missen in april 2009?

maandag 24 augustus 2009

#14 Instant Messaging (Chat)

In een ver verleden heb ik ge-msn'd:


MSN® het; o Microsoft Network verzamelnaam ve reeks internetdiensten vh bedrijf Microsoft, m.n. de techniek waar ge-msn’d kan worden

De reden was één of ander voetbal-competitie-manager-achtige tool waarbij ik (tussen 2001 en 2003) met een clubje vrienden verwoedde pogingen deed met een beperkt budget een zo succesvol mogelijk team te formeren en zo hoog mogelijk te eindigen. Maar zoals met interland-voetbal een wedstrijd 90 minuten duurt en aan het eind de Duitsers altijd winnen... Zo stond ik na 34 wedstrijden competitie-manager altijd stijf onderaan.

Chatten associeerde ik dan ook niet met een activiteit waar ik veel voldoening uithaalde. Bovendien was internet in die bepaald niet alom vertegenwoordigd en moest ik voor het chatten én de competitie-manager speciaal naar de Erasmus Universiteit om met mijn accountje daar achterin het L-gebouw internetten. Daarnaast had chatten, MSN specifiek, in mijn optiek, een beroerd imago rondom cyberpesten.


De revival kwam een jaar geleden dankzij een grote, verhuizing (van een deel van het) het Nationaal Archief naar de Hoftoren. Daardoor werden ik en een collega hoog op de 18e, als projectadviseurs, gescheiden van de ICT collega's (helpdesk en systeembeheer) die achterbleven op het Prins Willem-Alexanderhof. Om dat gat te dichten, we liepen en lopen de deur bij elkaar plat, was er de behoefte aan een communicatielaag tussen telefonie e-mail en fysiek contact in. Chatten is daar ideaal voor, de snelheid van het medium is geweldig, is minder ingrijpend dan telefoon maar ook minder vrijblijvend dan e-mail soms kan zijn.


Binnen ICT chatten we via Pidgin een programma dat meerdere chatclients aankan. Het aardige aan Pidgin is dat 't ook als Portable App beschikbaar is. Je kan het programma zo vanaf een USB-stick draaien, zonder voor de installatie van ICT-collega's afhankelijk te zijn. Het fijne aan chatten (althans Pidgin) is dat je ook aan- en afwezigheidsberichten, iconen en middelen kan inzetten. Zo kan ik heel snel zien wie waar bereikbaar is. Staat het icoontje op Grijs, is iemand niet online, met Groen ben je bereikbaar, ga zo maar door. Zo'n uitwerking hebben we binnen ICT overigens ook afgesproken.



























sceenprint van mijn Pidgin, namen en adressen van de contacten zijn weggehaald

Inmiddels is die club van collega's wat gegroeid en is chatten niet enkel meer voorbehouden aan ICT-ers van het Nationaal Archief, ik zou niet meer weten hoe ik nog zonder kan?

In aanloop naar de nieuwe website kwam en komt chatten dan ook veelvuldig langs bijvoorbeeld als onderdeel van moderne, nieuwe eigentijdse dienstverlening. Opvallend hierbij (o.a. in discussies) is dat het animo hiervoor bij collega's vaak laag is. Wellicht wekt chatten toch nog te veel weerstand op, zoals ik die ook had.

En eigenlijk is dat jammer want ik zie prima mogelijkheden voor chatten binnen en buiten de organisatie. Enerzijds denk ik dat het een waardevolle aanvulling is op je pakket dienstverlening:

  • Balie
  • Email
  • Telefoon
  • Brief
  • Chat
Waarbij ik een meerwaarde (kostentechnisch/duidelijkheid -beeld & tekst-) bij het chatten zie met bijvoorbeeld buitenlandse bezoekers. Ik ben niet zozeer een voorstander van het 12 of 24 uur per dag opengooien van een chatbox, dat zou een enorme wissel trekken op de dienstverlening binnen een niet al te grote organisatie als de onze. Ik zie meer mogelijkheden om op verzoek -on demand-, een chat aan te gaan met een bezoeker. Dat lijkt wel een beetje op de wijze zoals Maurice de chat nu gebruikt met 't Skypen binnen zijn Planets-werk.

Anderzijds zie ik mogelijkheden waarbij de chat wordt ingezet als een soort achtervang wanneer vragen aan de balie of via de telefoon door de betreffende medewerker niet gelijk kunnen worden opgelost. Via de chat assisteert een collega, waarbij het voordeel is dat links of bestanden betrekkelijk makkelijk via een chat direct kunnen worden uitgewisseld. Essentieel bij beide toepassingen lijkt mij overigens wel de mogelijkheid van co-browsing.